در این جلسه که مورخ ۱۶ دی ماه ۱۴۰۰ برگزار گردید به بررسی راهبری مدار آسیاکنی کارخانه پرعیارکنی ۲ مجتمع مس سرچشمه پرداخته شد.
در ابتدای جلسه به جهت آشنایی بیشتر، مدار آسیاکنی کارخانه پرعیارکنی ۲ مجتمع مس سرچشمه معرفی شد.
مدار آسیاکنی مجتمع مس سرچشمه از دو فاز مشابه ۱ و ۲ تشکیل شده است. (شکل ۱). خوراک ورودی به آسیای نیمه خودشکن هر فاز از طریق ۳ خوراک دهنده با دانه‌بندی ریز، متوسط و درشت روی نوار خوراک آسیای نیمه خودشکن ریخته و وارد آسیا می‌شود. دانه‌بندی خوراک ورودی ۸۰ درصد کوچکتر از ۳۷ میلی‌متر می‌باشد. مواد پس از خردایش درون آسیا روی دو سرند لرزان مقابل آسیا که همواره یکی از آن‌ها در مدار بوده و دارای اندازه‌ی روزنه ۹*۱۵ می‌باشد طبقه‌بندی می‌گردد. مواد ریزتر از روزنه‌ی سرند، به مخازن پمپ سیکلون رفته و از آنجا به سمت دو خوشه ۱۵تایی هیدروسیکلون – که همواره یکی از آن‌ها با پمپ مربوطه در مدار قرار دارد- پمپ می‌شود. سرریز هیدروسیکلون با دانه‌بندی ۸۰ درصد کوچکتر از ۹۰ میکرون به سمت مدار فلوتاسیون رفته و ته‌ریز آن وارد آسیای گلوله‌ای می‌شود. مواد پس از خردایش درون آسیای گلوله‌ای مجدد وارد مخازن هیدروسیکلون شده و به سمت خوشه‌ها پمپ می‌شود.
مواد درشت‌تر از روزنه‌ی سرند نیز روی نوارهای بار برگشتی ریخته و از طریق کانال متحرک یا مجدد وارد آسیای نیمه خودشکن شده و یا وارد سنگ‌شکن بار برگشتی آن فاز می‌شود. محصول سنگ‌شکنی مجدد همراه خوراک تازه وارد آسیای نیمه خود شکن می‌شود.
شکل۱: شمای مدار آسیاکنی کارخانه پرعیارکنی ۲
افزایش ظرفیت مدار با بکارگیری سنگ شکن بار برگشتی (SABC)
یکی از راه‌های افزایش ظرفیت مدار آسیاکنی استفاده از سنگ‌شکن بار برگشتی می‌باشد که اصطلاحا به این نوع از مدار SABC گفته می‌شود. استفاده از سنگ شکن بار برگشتی در بسیاری از کارخانه‌های فرآوری دنیا مرسوم بوده و مزایای خاص خودش را دارد. از جمله این مزایا می‌توان به حذف ذرات بحرانی و کاهش مصرف انرژی در آسیای نیمه خودشکن اشاره کرد. خصوصا هنگامی که سنگ‌شکن در حالت خفه کار کند مصرف انرژی در بخش سنگ‌شکنی نیز به علت شکست بین ذره‌ای در ذرات کاهش می‌یابد. بکار گیری سنگ‌شکن بار برگشتی تا آنجا حائز اهمیت است که در بسیاری از کارخانه‌های سرارسر دنیا حتی تا ۴ سنگ‌شکن نیز به منظور خردایش بار برگشتی استفاده می‌شود. شکل ۲ فلوشیت کارخانه Las Bambas را نشان می‌دهد که از سه سنگ‌شکن بار برگشتی برای ۲ آسیای نیمه خودشکن ۴۰ فوتی استفاده کرده است. در جدول ۱ نیز میزان افزایش ظرفیت برخی از کارخانه های فرآوری در دنیا را نشان می‌دهد که حتی تا ۵۰ درصد افزایش ظرفیت در آن‌ها نیز بدست آمده است.
شکل ۲: شمای کارخانه فرآوری LAS Bambas با سه سنگ شکن بار برگشتی
جدول ۱: میزان افزایش ظرفیت آسیای نیمه خودشکن با مدار SABC در کارخانه‌های دنیا
در مجتمع مس سرچشمه که دو آسیای نیمه خودشکن با قطر ۹ متر وجود دارد از دو سنگ‌شکن بار برگشتی استفاده می‌شود. مشخصات سنگ شکن بار برگشتی فاز ۱ کارخانه پرعیارکنی ۲ مطابق شکل ۳ می‌باشد.
مشخصات سنگ شکن بار برگشتی فاز ۱
همانطور که مشاهده می‌شود دامنه‌ای برای تناژ ورودی به سنگ‌شکن وجود دارد که وجود این دامنه بر اساس میزان سختی بار ورودی است که بر مبنای آن اندازه‌ی گلوگاه سنگ شکن باز و بسته می‌شود. حداقل تناژ بار برگشتی برای اینکه سنگ‌شکن در حالت بهینه کار کند بایستی ۱۴۰ تن بر ساعت باشد. به عبارتی در تناژ کمتر از این مقدار سنگ شکن با هدرروی انرژی خردایش روبرو خواهد شد و اصطلاحا در حالت خفه کار نخواهد کرد.
یکی از چالش‌های اصلی بکارگیری سنگ‌شکن بار برگشتی، ورود گلوله و قطعات فلزی به آن می‌باشد. این امر سبب آسیب‌های زیادی به سنگ‌شکن بار برگشتی از جمله هسته داخلی و کاسه سنگ شکن می‌شود. نمونه‌ای از آسیب به کاسه سنگ شکن را نشان می‌دهد.
شکل ۴: آسیب کاسه (Bowl) سنگ شکن در اثر ورود گلوله به آن
راهکار حذف گلوله- استفاده از شبکه با عرض بیشتر
برای رفع این مشکل، یکی از راهکارها نصب شبکه‌های با عرض بیشتر در آسیای نیمه خودشکن می‌باشد. در آسیای نیمه خودشکن یکی از عواملی که سبب تعیین دانه‌بندی مواد خروجی آسیا و زمان ماند مواد می‌باشد. در اثر برخورد مواد با شبکه‌ها و فشار زیادی که به آن‌ها وارد می‌شود ممکن است در اثر جابجایی بالابرهای پالپ که پشت شبکه‌ها نصب شده‌اند، شبکه‌ها نیز در قسمتی به هم نزدیک‌تر شده و در قسمتی دیگر از هم فاصله بگیرند. در اثر ایجاد فاصله بین شبکه‌ها گلوله‌ها آن فضا را پر می‌کنند. اما پس از مدتی در اثر ضربات وارد به آن‌ها از آسیا خارج شده و وارد بار برگشتی خواهند شد. نمونه‌ای از این اتفاق در شکل ۵ نشان داده شده است.
شکل ۵: فاصله ایجاد شده بین شبکه ها و عبور گلوله از آن
یکی از اقداماتی که در این خصوص توسط پرسنل در گذشته انجام می‌شد جوش دادن گلوله‌های گیر کرده در حد فاصل دو شبکه بود که البته بدلیل شدت بالای برخوردها این اتصال خیلی دوام نداشته و پس از مدت بسیار کوتاهی گلوله‌ها جدا شده از آسیا خارج می‌شدند. همچنین از یکسری گوه لاستیکی برای پر کردن این فاصله استفاده شد که نتیجه آن مطابق همان بود.
بدلیل رفع این مشکل، از شبکه‌های بار عرض بیشتر از شبکه‌های قبلی استفاده شد. این شبکه‌ها با عرض‌های مختلف طراحی و ساخته شدند و بسته به میزان فاصله ایجاد شده بین شبکه‌ها در آسیا، از هر یک از آن‌ها استفاده می‌شود. شکل ۶ این شبکه‌ها را نشان می‌دهد.
شکل ۶: نصب شبکه با عرض بیشتر
