این جلسه روز پنجشنبه ۲۲ مهر ۱۴۰۰ برگزار شد، و در این جلسه به اهمیت pH متر و نوسان آن در مدار پرعیارکنی ۱ اشاره گردید.
شکل۱: مدارفلوتاسیون کارخانه پرعیارکنی ۱
مدار خردایش کارخانه پرعیارکنی ۱ مجتمع مس سرچشمه از ۸ آسیای گلوله‌ای موازی تشکیل‌شده که تناژ هر آسیا بر اساس طراحی اولیه ۲۲۵ تن برساعت جامد خشک است. بار خروجی از هر آسیا توسط پمپ هیدروسیکلون‌های اولیه به یک خوشه با ۸ هیدروسیکلون منتقل‌شده و سرریز هیدروسیکلون‌ها با دانه‌بندی ۷۰ درصد عبوری از سرند ۷۴ میکرون، خوراک واحد فلوتاسیون را تشکیل می‌دهد. مدار فلوتاسیون کارخانه پرعیارکنی ۱ مجتمع مس سرچشمه از دو ضلع مشابه شمال و جنوب تشکیل‌شده که در هر ضلع، چهار ردیف ۱۴ سلولی پرعیارکنی اولیه، دو ردیف ۷ سلولی رمق‌گیر، دو ردیف ۷ سلولی شستشوی اول، دو ردیف ۴ سلولی شستشوی دوم و دو ردیف ۲ سلولی شستشوی سوم (نهایی) قرار دارد .برای خردایش مجدد کنسانتره سلول‌های پرعیارکنی اولیه و رمق‌گیر، در هر ضلع دو آسیای گلوله‌ای از نوع سرریز شونده با توان ۹۰۰ اسب بخار درنظرگرفته شده است. در حال حاضر، هر آسیا با یک خوشه شامل ۴ هیدروسیکلون ثانویه در مداربسته قرار دارد. در این مدار، ابتدا کنسانتره پرعیارکنی اولیه و رمق‌گیر با محصول آسیاهای خردایش مجدد مخلوط و سپس برای جدایش ذرات ریز از درشت به هیدروسیکلون‌های ثانویه ارسال می‌شود. سرریز هیدروسیکلون‌های ثانویه با دانه‌بندی ۸۶ درصد عبوری ازسرند ۴۴ میکرون، خوراک مرحله شستشوی اول را تشکیل می‌دهد. درصد جامد خوراک، سرریز و ته‌ریز هیدروسیکلون‌ها طبق طراحی اولیه به‌ترتیب ۳۹، ۱۵ و ۶۵ درصد است. مجموع باطله‌های پرعیارکنی اولیه و رمق‌گیر نیز باطله نهایی مدار فلوتاسیون را تشکیل می‌دهند.
اهمیت pH درمدار فلوتاسیون
یکی از پارامتر های مهم در فرآیند فلوتاسیون تنظیم pH می‌باشد که برای تنظیم pH از شیرآهک استفاده می‌شود.
عوامل انجام فلوتاسیون در محیط قلیایی عبارت اند از:
- پایداری اکثر کلکتورها از جمله زنتات در pH قلیایی
- انتخابی‌تر کردن عملیات فلوتاسیون
- کاهش خوردگی تجهیزات
شکل۲:نمودار بازیابی برحسب pH
تنظیم pH طبق طرح درمرحله‌ی پرعیارکنی اولیه که هدف افزایش بازیابی می‌باشد برابر با ۳/۱۱ است ولی در شرایط فعلی این مقداربرابر با ۵/۱۱-۸/۱۱ می‌باشد. تنظیم pH طبق طرح درمرحله‌ی پرعیار کنی ثانویه که هدف افزایش عیار می‌باشد برابربا ۳/۱۲ است ولی در شرایط فعلی این مقداربرابر با ۱۲-۲/۱۲ می‌باشد.
بررسی pH مدارپرعیارکنی اولیه
براساس pHهای اندازه گیری شده در ضلع شمال و جنوب به مدت ۹ماه مشخص شده است که pH اندازه گیری شده دارای نوسان‌های زیادی می‌باشد(شکل ۳).
شکل ۳: pHهای اندازه گیری شده در ضلع شمال و جنوب
دلایل نوسان pH درمدارپرعیارکنی عبارت اند از:
- نبودن حلقه کنترلی pH
- نوسان درصد جامد شیرآهک ارسالی به کارخانه‌ی پرعیارکنی
- کنترل نامناسب مدار شیرآهک
- تغییردراکتیویته آهک با توجه به شرایط آهک خریداری شده
نصب pH متر در مدار پرعیارکنی اولیه (ضلع شمال و جنوب)
تنظیم pH در مدارهای فلوتاسیون به منظور شناورسازی کانی‌های باارزش و بازداشت کانی‌های باطله از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از تجهیزات بسیار مهم و کاربردی در کارخانه‌های فرآوری که در پایش و تنظیم pH می‌تواند نقش اساسی ایفا کند، pH مترها هستند. بنابراین به منظور پایش و استانداردسازی مدار فلوتاسیون کارخانه تغلیظ یک مجتمع مس سرچشمه از این تجهیز استفاده شد. این pH مترها در ابتدای ردیف ۴ و ۸ نصب شده‌اند. همچنین محافظی برای سنسور pH متر که به آن ضربه ای وارد نشود طبق نقشه واحد ابزار دقیق در کارگاه ۷۳ ساخته شد(شکل ۴). پس از نصب pH متردرمحل مورد نظر، در چند نوبت کالیبراسیون این pH متر با محلول‌های بافر ۱۰و۱۲ و همچنین سرویس کاری pH متر انجام شد. همچنین نمودارهای pH برای ضلع شمال و جنوب در نمایشگر اتاق کنترل نیز راه‌اندازی شد.
شکل ۴: نصب pH متر و محافظی برای سنسورآن
راه اندازی حلقه کنترل pH مدار پرعیارکنی اولیه
لازمه راه‌اندازی حلقه کنترل pH سرویس‌کاری شیرهای کنترلی سرریزهیدروسیکلون‌های اولیه و رسوب زدایی انشعابات گرفته شده از مسیر اصلی شیرآهک ارسالی به کارخانه پرعیارکنی می باشد(شکل ۵).
شکل ۵: تصویری ازشیرهای کنترلی و دستی موجود در خط ۱و۲ شیرآهک
حلقه کنترل دانسیته شیرآهک ارسالی به کارخانه تغلیظ
کارخانه شیرآهک سازی، شیرآهک را با درصد جامد ۱۸ درصد به سمت تانک های دوقلو که درواقع کار نوسان‌گیری را انجام می‌دهد، می‌فرستد. این شیرآهک به صورت ثقلی از تانک های دوقلو به سمت مخرن‌های ۱و۲ موجود درکارخانه موادشیمیایی ارسال می‌شود. با توجه به خارج شدن دانسیته‌سنج از کالیبراسیون که برروی خط۲ شیرآهک وجود دارد، برای راه‌اندازی حلقه کنترل دانسیته شیرآهک ارسالی به کارخانه پرعیارکنی، دانسیته‌سنج توسط واحد ابزاردقیق کالیبره وهمچنین شیرکنترلی بر روی سرمخزن شماره ۱ نیز سرویس کاری شد.
راه‌انداری حلقه کنترل pH مرحله‌ی شستشو
برای راه‌اندازی حلقه کنترل pH مرحله‌ی شستشو اقداماتی که لازم است انجام شود عبارت اند از:
- نصب pH متر مرحله‌ی شستشو بین خوشه‌های ثانویه (داخل جعبه خوراک‌دهی به مرحله شستشوی ۱)
- اضافه شدن آهک در ته‌ریز هیدروسیکلون‌های ثانویه
- نصب شیرکنترلی
- ساخت محافظ برای pH متر
- کابل کشی به منظور انتقال داده ها به اتاق کنترل
- نصب لوله اغتشاش گیر
شکل ۶:نمایی از جعبه خوراک‌دهی به مرحله شستشوی ۱
به طور کلی pH مترهای مرحله پرعیارکنی اولیه نصب گردید و مشخص شد برای راه‌اندازی حلقه کنترلی آن یکسری اقدامات از جمله سرویس کاری شیرهای کنترلی، رسوب زدایی مسیرها و … نیاز است. همچنین مکان نصب pH مترهای مرحله شستشو نیز در حال بررسی است که در حال حاضر بهترین مکان داخل جعبه خوراک دهی به مرحله شستشوی یک است.
