دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی، به طور طبیعی، جهت تربیت نیروی انسانی متخصصِ بخش های مختلف جامعه، بنا نهاده شده اند. این وظیفه ی روشن، به دلایل آشکار و پنهان، به فراموشی سپرده شده است و دانشگاه ها، عمدتا بدون بررسی نیازهای جامعه، بر اساس الگوهای از پیش تعیین شده ی وارداتی، به کار آموزش جوانان این مرز و بوم مشغول هستند. دانشگاه های دولتی، که حقوق خود را از دولت، بدون دغدغه ی حل نیازهای جامعه دریافت می کنند، انگیزه ای برای تغییر رویه و یا حرکت به سمت کاربردی تر شدن ندارند. از سوی دیگر، صنایع وارداتی که اکثرا دولتی هستند نیز، انگیزه ی لازم را برای ارتقا بهره وری، از طریق همکاری نزدیک با دانشگاهیان، ندارند. همین امر، باعث شده است که این دو مرکز اصلی تاثیرگذار در توسعه ی کشور، هر یک راه خود را در پیش بگیرند و هیچ ارتباط پویا و نظام مندی بین آن ها، برقرار نگردد.
در کشورهای توسعه یافته، آموزش و پژوهش، هدفمند و مشتری مدار است. به بیان دیگر، دانشگاه ها، در صورت تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآمد، جهت کار در شرکت ها و واحدهای تولیدی، می توانند به حیات خود ادامه دهند. از سوی دیگر، در جهان پررقابت امروز، شرکت ها نیز -که نیازمند بهبود مستمرند- برای ادامه ی کار خود، ناچار به همکاری با دانشگاه ها می باشند.
شکاف عمیق بین دانشگاه و صنعت، سال هاست که در کشور، مورد توجه بسیاری از نهادها قرار گرفته و همواره سعی بر نزدیک کردن این دو قطب مهم، بوده است. عدم موفقیت در این امر، بخشی، به پیچیدگی این مسئله و بخش دیگر، به نبود اراده ی جدی در تغییر ساختار آموزش در دانشگاه ها و صنایع، مربوط می شود. در این میان، نتایج اصلی این عدم موفقیت، متوجه مهندسان فارغ التحصیل، به عنوان خروجی دانشگاه ها، می شود. مهندسی که در فرهنگ آموزش خود، نحوه ی مواجهه با مسایل واقعی و شیوه ی حل آن ها را نیاموخته باشد، چگونه می تواند با ورود به جامعه، به یک باره جهش کند و از عهده امور برآید.
دانشجویان دانشگاه ها، در صورتی که آینده ی شغلی خود را در گرو دستیابی به توانمندی های مورد نیاز صنایع ببینند، شیوه ی برخورد آن ها با کلاس و آموزش، بسیار متفاوت خواهد بود. ولی در شرایط فعلی، که بیشتر افراد به دنبال اخذ مدرک و یافتن روزنه ای جهت استخدام در یک شرکت دولتی هستند، امید به قرار گرفتن دانشگاه، در جایگاه واقعی خود، منطقی به نظر نمی رسد.
در سال های اخیر، مسئله ی چاپ مقالات، آن هم در مجلات معتبر بین المللی، به وظیفه ی اصلی همه ی پژوهشگران دانشگاهی و غیردانشگاهی تبدیل شده است. این امر، مشکل ارتباط صنعت و دانشگاه را، بسیار پیچیده تر از قبل کرده است. مشکلات اکثر صنایع کشور از نظر علمی، موضوعاتی نو و بدیع نیستند، که با حل آن ها بتوان، تولید علم کرد و مقالات حاصل از آنها، قابل چاپ در مجلات معتبر باشد. از طرف دیگر، حل آن ها موجب ارتقا بهره وری و در کل، سعادت جامعه می شود. برون رفت از این تناقض آشکار، باعث قرارگیری صنعت و دانشگاه، در جایگاه اصلی خود، خواهد شد.
در دو دهه ی گذشته، به واسطه ی موقعیت دانشگاهی و علاقه ی شخصی، همواره در پی آموزش های کاربردی و ارتباط با صنایع فرآوری بوده ام و تجارب کسب شده در خصوص دستیابی به رابطه ی پویا و مستمر با صنعت را، به صورت مقالات مختلف در کنفرانس ها، ارایه نموده ام. اکنون بر آن شدم تا مجموعه ی این مقالات را، با موضوع شیوه ای خاص بومی ارتباط با صنعت، به صورت یک کتاب، منتشر کنم. امید است، این کار، قدمی در جهت اعتلای فرهنگ آموزش و پژوهش کاربردی، در کشور عزیزمان گردد.
در به ثمر رسیدن این شیوه ی ایرانی ارتباط دانشگاه و صنعت، افراد بسیار زیادی سهیم بوده اند، که امکان ذکر نام آن ها در این مجال، میسر نمی باشد. شرکت ملی صنایع مس ایران (مجتمع مس سرچشمه و شرکت مس شهر بابک)، شرکت معادن ذغال سنگ کرمان، شرکت صنعتی و معدنی گل گهر سیرجان، شرکت اینترکربن، دانشگاه شهید باهنر کرمان، به خصوص ۷۰ دانشجوی کارشناسی ارشد و دکتری اینجانب، که در به انجام رسیدن این کار ملی، تلاش فراوان کردند، شایسته ی تقدیر و تشکر می باشند.
از خوانندگان محترم، تقاضا دارم که کاستی ها و پیشنهادهای مربوط به این مجموعه را، به یارانامه های banisi@mail.uk.ac.ir یا info@kmpc.ir ارسال نمایند. در خاتمه امید است، که خداوند متعال این کار ناچیز را، به عنوان باقیات الصالحات قبول نماید و ره توشه ی آخرت اینجانب قرار دهد.
صمد بنیسی
علاقه مندان می توانند برای تهیه این کتاب به صفحه فروشگاه کتاب مرکز تحقیقات مراجعه کنند.
2 دیدگاه
مسعود
سلام. اطلاعیه بورس تحصیلی همت در سایت قرار داده نشده است. آیا در این امر تجدید نظری اتفاق افتاده است؟
علیرضا قاسمی
سلام هر ساله این بورسیه وجود داشته و امسال نیز به پنج نفر از دانشجویان ورودی 94 دانشگاه شهید باهنر اختصاص خواهد یافت. چون اکنون در زمان انتخاب رشته نیستیم در سایت قرار داده نشده است.
برای سال 95 هم پس از تصمیم گیری در مورد شرایط و تعداد دانشجویان بورس شونده، از طریق همین سامانه تا قبل از انتخاب رشته کارشناسی ارشد اعلام خواهیم کرد.