بازرسی فرآیند جزء به روز ترین روش های بهبود عملکرد کارخانه هاست. بزرگترین و مهمترین کارخانههای دنیا برای پیاده سازی این ایده مهم، روشهای مختلفی را آزموده تا به طرحی جامع دست پیدا کنند. رعایت نکات عملیاتی، پایش پیوسته وضعیت مدار، علت یابی سریع و ارائه راهکار علمی و اجرایی از جمله مزیتهای بازرسی فرایند در کارخانه است. کارخانه های بزرگ به طور پیوسته و سه شیفت در حال کار هستند و تناژ قابل توجهی را تولید میکنند؛ بنابراین حضور مستمر بازرسان فرایند امری اجتناب ناپذیر خواهد بود.
روشهای فرآوری کانیهای سولفیدی مس ثابت و تقریباً مشخص است و بیشترین تفاوت بین عملکرد کارخانههای مختلف در دنیا در نحوه راهبری آنهاست. سالم بودن و عملکرد صحیح تجهیزات مکانیکی، در مدار قرار داشتن حلقههای کنترلی و اطمینان از صحت و دقت آنها، تنظیم بودن ضرایب کنترلی جهت عکس العمل مناسب در مقابل نوسانهای مدار و آموزش مراقبتکارها برای راهبری صحیح مدار در محیط کارخانه، با مثالهای ملموس کارخانه، از ارکان اصلی در استاندارد سازی مدار است. رعایت اصول استاندارد سازی و برقراری ارتباط و هماهنگی بین آنها، کلید حل مشکلات کارخانه است.
به مرور زمان و با توجه به پیشرفتهای اساسی در تجهیزات کنترلی، یکی از رویکرد های مهم کارخانههای بزرگ، استفاده هر بیشتر از تجهیزات و مدارهای کنترلی برای راهبری صحیح مدار میباشد. استفاده از سیستمهای کنترلی علاوه بر حذف خطاهای انسانی و خستگی ناپذیر می تواند هزینه های کمتری را به شرکتها تحمیل کند.
علاوه بر این، برای این که فرآیند بتواند با کمترین نوسان و بیشترین بازدهی به کار خود ادامه دهد، باید تعمیرات و نگهداری از تجهیزات کنترلی و … به خوبی صورت گرفته و همچنین مراقبتکارها آموزش راهبری صحیح این مدارها را گذرانده باشند.
آموزش کارکنان باید در محل کار و با استفاده از دستور العملی به روز شده، دقیق و با توجه به شرایط مختلف عملیاتی خود کارخانه انجام شود.
طی سال های حضور کارشناسان مرکزتحقیقات کاشی گر در کارخانه، تمامی فرایندها و تجهیزات کنترلی کارخانه مورد پایش قرارگرفته و عملکرد آنها با توجه به دستورالعملها و استانداردهای اولیه و همچنین با توجه به تغییراتی که در کارخانه رخ داده، بررسی شده است. عیب یابی و پایش مدار، نشان میدهد که برای بهبود عملکرد کارخانه در واحدهای مختلف باید تغییراتی در نحوه کار و همچنین در تجهیزات ایجاد گردد.
کتابچه ای که تحت عنوان خلاصه ی اقدامات و دستاورد ها در ۸ فصل آماده شده، گزیده ای است از آنچه در راستای تحقیق و بررسی به منظور بهبود راهبری فرآیند، عیب یابی و تنظیم حلقههای کنترلی و استانداردسازی عملکرد تجهیزات در کارخانههای تغلیظ مجتمع مس سرچشمه از سال ۱۳۹۴ تا کنون (۱۴۰۰) انجام شده است.
تکیه بر دانش و تجربه بومی
ارتباط موفق دانشگاه و صنعت
در این ارائه که در تاریخ ۳ بهمن ماه ۱۳۹۹ برگزار گردید عملکرد آسترهای دوره اخیر آسیاهای نیمه خودشکن فاز ۱ و ۲ و رویه تعویض آنها در دی ماه ۱۳۹۹ مورد بررسی قرار گرفت.
در ابتدا شکل کلی آسیای نیمه خود شکن فاز یک و نحوه ی قرار گیری آسترها در آن آورده شد که آسترهای سری قبل تغییری در ارتفاع و زاویه داده نشده بود و ارتفاع بالابری ۲۰ و زاویه ی ۳۰ درجه برای آن ها در نظر گرفته شده بود.
شکل ۱ : آسترهای آسیای نیمه خودشکن فاز ۱
در ادامه مقایسهای بین وضعیت آسترهای بدنهی آسیای نیمه خودشکن فاز یک در دوره قبل یعنی از بهمن ۹۸ تا تیر۹۹ و از تیر ۹۹ تا دی ۹۹ انجام گرفت که در شکلهای زیر زمان عملیاتی و تناژ کلی و متوسط هر دوره مشاهده میشود.
شکل ۲: وضعیت آسترهای بدنهی آسیای نیمه خودشکن فاز ۱
از طریق اسکنر سه بعدی در طول عمر آسترها وضعیت سایش آن ها اندازه گیری می شد و میزان سایش در طول آسیا و ساعت کارکرد های مختلف بدست می آمد. مقایسهی دیگری از نظر میزان سایش آسترها دورههای قبل و بعد صورت گرفته که طبق جدول زیر میزان سایش به ازای ۱۰۰۰ ساعت (میلی متر) در سری آستر دی ۹۹ برابر ۳۱ میلی متر میباشد.
جدول ۱ : میزان سایش آسترهای بدنه آسیای نیمه خودشکن فاز۱ برای دورههای مختلف
در حال حاضر آسترهای آسیای نیمه خودشکن فاز ۱ به صورت دو قطعه میباشد که مدت زمان تعویض آسترهای بدنه آسیای نیمه خودشکن ۱ در این دوره و دورهی قبل برابر ۵۱ و ۵۵ ساعت میباشد و در مقایسه با طرح قبلی ( آسترهای سه قطعه) که زمان تعویض آنها در آخرین دوره برابر ۷۲ ساعت بوده حدود ۲۰ ساعت در زمان تعویض آسترهای بدنه صرفه جویی شد که این معادل ۴/۲ میلیارد تومان سود خالص میباشد.
ارتفاع بالابر در آسترهای بدنه آسیای نیمه خودشکن فاز یک برابر ۲۰۰ میلی متر بوده که بنابر اهدافی همچون افزایش زمان عمر آسترها و هماهنگ شدن زمان تعویض آسترهای دو آسیا ارتفاع بالابر ۲۰ میلی متر افزایش پیدا کرد. شکل زیر نمایی از نقشهی طرح اصلاح شده میباشد.
شکل ۳ : نمای جانبی از ارتفاع بالابر آسترهای بدنه آسیای نیمه خودشکن فاز ۱
در این دوره از تعویض آستر همراه آستر بدنه آسترهای بیرونی و گوشه سر ورودی تعویض گردید که این تعویض به مدت ۳۵ ساعت طول کشید.
یکی دیگر از کارهای انجام شده در بحث طراحی آسترها اصلاح آسترهای ورودی آسیای نیمه خودشکن میباشد که این اصلاحات به شرح زیر میباشد:
اضافه کردن قسمت سایشی آستر میانی به آستر بیرونی (جلوگیری از تعویض آستر میانی)
کاهش ارتفاع دو سمت آستر بیرونی (۴۰ سانتی متر)
حذف ارتفاع بالابری آستر میانی
با این اصلاح دیگر نیازی به تعویض آسترهای سرورودی به آسیای نیمه خودشکن نمیباشد به این دلیل که در منطقهی سایش قرار نمیگیرد و همچنین با کاهش ارتفاع بالابری از وزن این آسترها هم کاسته میشود. شکل زیر نمایی از طرح قدیم و طرح پیشنهادی آسترهای سرورودی میباشد.
شکل ۴: طرح قدیم و پیشنهادی آسترهای سرورودی آسیای نیمه خودشکن
مدت زمان تعویض آسترهای خروجی ( ۶ عدد بالابر پالپ و شبکه) آسیای نیمه خودشکن فاز ۱ در این دوره برابر ۸۴ ساعت میباشد و این زمان برای دورههای قبلی مرداد ۹۹ و بهمن ۹۸ برابر ۵۵ و ۷۷ ساعت میباشد.
در نصب شبکههای خروجی ترکیبی از اندازههای مختلف استفاده شده است که جدول زیر مقایسهای بین اندازههای مختلف شبکهها نصب شده در دورهی قبلی و اخیر میباشد.
جدول ۲: نحوهی قرار گیری شبکه خروجی آسیای نیمه خودشکن فاز ۱
یکی از مشکلاتی که در این دوره از تعویض آستر مشاهد شده مناسب نبودن چسب لاستیکهای پشت آستر بدنه بوده است که دلیل آن میتوان نامناسب بودن چسب مورد استفاده در فصل زمستان عنوان کرد. در شکل های زیر مقایسهای بین لاستیکهای چسبیده شده در اورهال مرداد ماه و این دوره مشاهده میشود.
شکل ۵: لاستیک های چسبیده شده پشت آستر
در دورهای قبل پیچ های با طول زیاد و کم مشاهده میشود که که به نوبهی خود مشکلاتی به همراه دارد و برای سفت کردن پیچهای با طول زیاد از چند قابلمهای استفاده میکنند که این کار باعث شل ماندن پیچ میگردد. در شکل زیر نمایی از پیچ با طول زیاد و کم استفاده شده مشاهده میگردد.
الف ب
شکل ۶: الف) پیچهای با طول زیاد ب ) پیچهای با طول کم
در این دوره از تعویض آستر اندازهی پیجهای مورد استفاده مناسب میباشد. شکل زیر نمایی از پیچهای با اندازه مناسب استفاده شده در این دوره از تعویض آستر مشاهده میشود.
شکل ۷: پیچ نصب شده با طول مناسب
یکی از موارد مشاهد شده در بالابرهای پالپ خصوصا در مورد فاز یک جابجایی بالابر پالپ و فاصله افتادن بین شبکه ها می باشد. پیشنهاد موجود جهت رفع این مشکل فلزی کردن قسمت روی بالابرهای پالپ می باشدکه تصویر آن در زیر آورده شده است.
شکل ۸: بالابر پالپ با رویه ی فلزی
یکی دیگر از موارد هر دو فاز خوردگی گوشه و در محل برگشت جریان میباشد که در نتیجه این مشکل به قسمت انتهایی بالابر پالپ یا به عبارتی محل خوردگی جهت تقویت انحنا داده شد. در شکل زیر طرح پیشنهادی آورده شده است.
شکل ۹ : بالابر پالپ طرح پیشنهادی
در ادامه مقایسهای بین وضعیت آسترهای بدنهی آسیای نیمه خودشکن فاز دو در دوره قبل (از بهمن ۹۸ تا تیر۹۹ ) و از تیر ۹۹ تا دی ۹۹ انجام گرفت که در شکلهای زیر زمان عملیاتی و تناژ کلی و متوسط هر دوره مشاهده میشود.
شکل ۱۰: وضعیت آسترهای بدنه آسیای نیمه خودشکن فاز ۲
مقایسهی دیگری از نظر میزان سایش آسترها دورههای قبل و بعد صورت گرفته که طبق جدول زیر میزان سایش به ازای ۱۰۰۰ ساعت (میلی متر) در سری آستر دی ۹۹ برابر۳۴میلی متر میباشد.
جدول ۳: میزان سایش آسترهای بدنه آسیای نیمه خودشکن فاز۲ برای دورههای مختلف
در این دوره تعویض آستر بدنه (۹۶ عدد) آسیای نیمه خودشکن فاز ۲حدود ۵/۵۲ ساعت طول کشید.
یکی از مشکلات عمده تعویض آستر بدنه فاز ۲ ، نامناسب بودن اندازه تورفتگی آسترها بوده است که این موارد در دورههای قبل بهمن ۹۶ و مرداد ۹۹ اتفاق افتاده است. از این آسترها فقط ۲۶ ردیف نصب و بقیه ردیفها (۲۲ ردیف) بدلیل مشکل عنوان شده را از شرکت دیگر نصب گردید.
در کنار آسترهای بدنه آسترهای میانی سرخروجی نیز تعویض شدند که مدت زمان آن برابر ۱۳ یاعت بوده. بدلیل مشکلات مشاهده شده در آسترهای میانی و ایجاد طرحی که بتوان ازآن حداکثر استفاده را برد پیشنهادی داده شد این پیشنهاد به صورت زیر میباشد که محل قرار گیری پیچهای آستر میانی اصلاح و در مرکز و در راستای یکدیگر قرار گیرند. شکل زیر نمایی از آستر میانی سرورودی آسیای نیمه خودشکن ۲ میباشد.
شکل۱۱: آستر میانی سر خروجی
مدت زمان تعویض شبکه و بالابر پالپ برای این دوره برابر ۶۳ ساعت میباشد.
در نصب شبکههای خروجی ترکیبی از اندازههای مختلف استفاده شده است که جدول زیر مقایسهای بین اندازههای مختلف شبکهها نصب شده در دورهی قبلی و اخیر میباشد.
جدول ۴: نحوهی قرار گیری شبکه خروجی آسیای نیمه خودشکن فاز ۲
نبود محل مناسب جهت انداختن بالابر پالپ یکی از مشکلات مربوط به تعویض آستر بالابرهای پالپ فاز ۲ میباشد که نیاز به جوشکاری از درون جهت رفع این مشکل بوده است.
یکی مشکلات مشاهده شده فاصلهی ایجاد شده بین شبکههای خروجی آسیاهای نیمه خودشکن میباشدکه این امر باعث خروج گلولههای داخل آسیا میشودکه برای رفع این مشکل یک سری گوه بین فاصلههای ایجاد شده جوش داده شد. متوسط زمانی توقف آسیاهای نیمه خودشکن در مدت کارکرد بهمن ۱۳۹۸ تا مرداد ۱۳۹۹ جهت رفع این مشکل برابر ۴۰ ساعت بوده است.
جوش دادن گوه برای رفع فاصلههای ایجاد شده کارساز نبوده به همین خاطر طرح شبکههای مورد استفاده اصلاح گردید و از شبکههای با عرض بیشتر استفاده شد در زیر نمایی از شبکههای با عرض بیشتر مشاهده میشود.
شکل ۱۲ : شبکههای با عرض بیشتر
استفاده از جرثقیلهای سقفی کارخانه برای انجام سایر اقدامات یکی از مشکلاتی است که در تعویض آستر وقفه زمانی ایجاد میکرد. در سایر کارخانهها برای رفع این مشکل در کنار قسمتهای مختلف آسیا جرثقیل نصب میشود در زیر نمایی از نصب جرثقیل در نواحی مختلف آسیا مشاهده میشود.امید است در ادامه این کار نیز برای آسیاهای سرچشمه انجام شود.
شکل ۱۳: نصب جرثقیل در نواحی مختلف آسیای نیمه خودشکن
”استانداردسازی راهبری کارخانه از طریق بازرسی فرایند” از سال ۱۳۹۴ در مجتمع سرچشمه با کمک مدیران، روسا، سرپرستان و کارکنان زحمتکش به اجرا گذاشته شده است. در این مدت بهجای پرداختن به تحقیقاتی که نقش مستقیمیدر تولید نداشته و نتایج آن در بهترین حالت تأیید کارهای انجامشده در ۵ دهه گذشته در دنیا است، عوامل دوری از راهبری استاندارد مورد بررسی قرار گرفت. در طی این مدت، کارشناسان مرکز تحقیقات کاشیگر علاوه بر کار در کنار کارکنان عملیاتی با آنها زندگی کردهاند. حاصل این تلاش، اتخاذ شیوههای عملیاتی جدید با ایجاد تغییرات تدریجی در فرایند، تجهیزات و رفتار نیروی انسانی بوده است. این رویکرد، در دراز مدت، نهادینه کردن روش صحیح راهبری کارخانه را به دنبال خواهد داشت. برخلاف گزارشهای متداول، در این گزارشهای مرکز، مسائل کاملاً ملموس کارخانه مورد تجزیهوتحلیل قرار میگیرند و راههای رفع مشکلات ارائه میشوند. شایان ذکر است که تأثیر اصلاحات ایجادشده نیز در جلسات هفتگی با حضور همه ردههای شغلی بهطور مستمر ارزیابی میگردند.
یکی از خروجی های این کار تهیه کتابچه هایی تحت عنوان “دستورالعمل راهبری کارخانه های پرعیار کنی مجتمع مس سرچشمه” می باشد که در بخش های :
- مدار سرندکنی و سنگ شکنی
- آسیاکنی کارخانه پرعیار کنی یک
- فلوتاسیون کارخانه پرعیار کنی یک
- آسیاکنی کارخانه پرعیار کنی دو
- فلوتاسیون کارخانه پرعیار کنی دو
- آبگیری کنسانتره مس –مولیبدن
- فلوتاسیون مولیبدن
- آبگیری
- آهک
- آبگیری باطله
و همچنین دو کتابچه دیگر تحت عنوان کنترل فرآیند در کارخانه های فرآوری مجتمع مس سرچشمه و نکات عملیاتی کارخانه های فرآوری می باشد.
در ۱۰ کتابچه اول بخش های مختلف کارخانه به طور مفصل از مقدمه ، معرفی تجهیزات، مشخصات هریک و … مورد بررسی قرار می گیرند.این کتابچه ها شامل ۴ فصل می باشند که در فصل اول به شرح مدار و اهداف واحد پرداخته می شو.شرح تجهیززات به همراه نکات کلیدی مکانیکی،ابزاردقیقی، برقی و عملیاتی در فصل دوم آورده شده است. در فصل سوم به مشکلات فرآیندها و راهکارها پرداخته می شود. بایدها و نبایدهای راهبری نیز در فصل چهارم گنجانده شده است.

کتابچه کنترل فرآیند در کارخانه های فرآوری مجتمع مس سرچشمه که در خصوص بررسی حلقههای کنترلی در بخشهای مختلف کارخانه فرآوری مجتمع سرچشمه میباشد نیز یکی از خروجیهای این رویکرد جدید است. کتابچه تهیهشده برای مدارهای کنترل واحدهای مختلف کارخانه شامل هشت فصل است. در فصل اول به شرح مبانی کنترل فرآیند پرداخته میشود تا خوانندگان کتابچه با مبانی اولیه کنترل فرآیند آشنا شوند و بتوانند موارد مطرح شده در خصوص حلقههای کنترلی در بخشهای مختلف کارخانه را به خوبی درک کنند.
شرح مدارهای کنترلی مربوط به هر بخش از فرآیند همراه با اقدامات انجام شده در خصوص راهاندازی حلقههای کنترلی در فصلهای دو تا هفت آورده شده است. در فصل دوم حلقههای کنترلی مدار سرندکنی و سنگ شکنی، در قصل سوم حلقههای کنترلی مدار آسیاکنی تغلیظ یک، در فصل چهارم حلقههای کنترلی مدار فلوتاسیون تغلیظ یک، در فصل پنجم حلقههای کنترلی مدار آسیاکنی تغلیظ دو، در فصل ششم حلقههای کنترلی مدار فلوتاسیون تغلیظ دو، در فصل هفتم حلقههای کنترلی مدار فرآوری مولیبدن و در فصل هشتم حلقههای کنترلی تیکنرها مورد بررسی قرار گرفتهاند.

نکات عملیاتی هر فرآیند حاصل تجربیات بدست آمده در طی سالهاست که بهندرت در مراکز آموزشی تدریس میشوند. معمولاً، این تجربیات باارزش با تغییر موقعیت شغلی و یا بازنشستگی افراد به نسل بعدی انتقال نمییابند. اگر این منبع باارزش تجربیات، طبقهبندی و پالایش شود و به شکل ساده و روان در اختیار نسل جدید قرار گیرد، میتواند نقش مهمی در افزایش بهرهوری داشته باشد. با همین هدف، چهار دهه قبل، سیستمهای خبره (Expert Systems) و در سالهای اخیر، مدیریت دانش (Knowledge Management) به صنایع معرفی شدند. اطلاعاتی که از طریق کار عملی در کنار مراقبتکاران تا ردههای بالاتر سازمانی در صنعت جمعآوری میشود، درصورتیکه به صورت منظم و منطقی مدیریت و دستهبندی شود، میتواند منبع آموزشی تولید-محور واقعی برای کارخانه گردد.
کتابچه نکات عملیاتی شامل نکات واحدهای اصلی کارخانههای فرآوری (سنگشکنی و سرندکنی، آسیاکنی، فلوتاسیون، آبگیری، کارخانه آهک و کارخانه مولیبدن) است که طی پنج سال تهیه شده است.

لینک مجموعه این کتابچه ها در کتابخانه آنلاین امور آموزش مجتمع مس سرچشمه در زیر آورده شده است.
امید است که این شیوه بومی، منجر به افزایش کارایی واحدهای صنعتی شود و راه جدیدی پیش روی دانشگاه و صنعت برای برقراری ارتباط پویا، مستمر و مؤثر بگشاید.
در این ارائه که به علت گستردگی مطالب در تاریخ های ۴ و ۱۱ مرداد ماه ۱۳۹۷ برگزار شد برخی مسائل مربوط به مدار آسیاکنی کارخانه پرعیار کنی ۲ مورد بررسی قرار گرفت که در زیر به آن پرداخته می شود:
سنگ شکن بار برگشتی فاز ۲ مجتمع مس سرچشمه که در زمره ی جدیدترین سنگ شکن های موجود در کارخانه های فرآوری می باشد معرفی گردید که در شکل زیر مشخصات آن و جانمایی این سنگ شکن در کارخانه مورد بررسی قرار گرفته است:
اقدامات مورد نیاز جهت راه اندازی این سیستم که عبارتند از آهنرباهای موجود در مسیر و مسیرهای انتقال این آهنربا بررسی گردید . شکل زیر تجهیزات موجود جهت جلوگیری از ورود گلوله به سنگ شکن بار برگشتی را نشان می دهد .
در ادامه برخی مشکلات و موانع راه اندازی این تجهیز نیز عنوان گردید و راه کارهایی برای آن ها ارائه گردید.
پس از بررسی سنگ شکن بار برگشتی فاز ۲ حلقه کنترل پیشرفته آسیای نیمه خودشکن۲ (ACT) مورد بررسی قرار گرفت.
همانطور که در ارائه های قبل در رابطه با این سیستم توضیحاتی آورده شده بود اما بطور کلی این سیستم مجموعه نرم افزار کنترلی با قابلیت طراحی و اجرای بالاترین سطح استراتژی ها و کاربردهای کنترلی جهت پایداری فرآیند و بهینه سازی پاسخ ها با هدف دست یابی به مناسب ترین نتایج اقتصادی و عملکرد فرآیندی می باشد.
شکل زیر محتوای این سیستم کنترلی را نشان می دهد.
در ادامه به روش های کنترلی این سیست
م پرداخته شد که به طور کلی از چهار طریق این اقدام صوررت میگیرد که در زیر نیز آورده شده است:
اجرای یکی از حالت های حلقه کنترل پیشرفته آسیای نیمه خودشکن۲ طبق دیاگرام زیر تشریح گردید.
در رابطه با منطق فازی این حلقه نیز توضیحاتی عنوان گردید که روند کلی آن و معرفی کلی در تصویر زیر آورده شده است.
در این ارائه که در تاریخ ۱۳اردیبهشت ۱۳۹۷ برگزار شد، پارامترهای سیستم کنترل پیشرفته آسیای نیمه خود شکن فاز ۲ (ACT, Advanced Control Tools ) مورد بررسی قرار گرفت .گزارش قسمت دوم این ارائه در زیر آورده شده است.
سیستم کنترل پیشرفته آسیای نیمه خود شکن فاز ۲ یکی از به روز ترین سیستم هایی می باشد که برا بهبود کارایی مدار آسیا کنی توسط شرکت OUTOTEC عرضه گردیده است.
طی ارائه هفته قبل برخی تجهیزات موردنیاز برای این سیستم کنترلی معرفی گردید و در ارائه این هفته در ابتدا به طور کامل به بررسی پارامترها و مقادیری که برای کنترل مدار باید داشته باشند پرداخته شد، تصویر زیر این پارامترها و مقادیری که به آن ها اختصاص داده شده است را نشان می دهد.
در ادامه در مورد چگونگی قرار گیری هرکدام از این تجهیزات طبق طرح و وضعیت کنونی پرداخته شد که سیستم آنالیز تصویر خوراک که در تصویر زیر نشان داده شده است موجود می باشد ولی فقط نمایشگر است و با هیچ تجهیزی در حلقه نمی باشد.
سیستم MillSense که در زیر آورده شده است جهت تشخیص میزان پرشدگی و موقعیت بار در آسیا می باشد که در مجتمع مس سرچشمه موجود نمی باشد.
دانه بندی سرریز هیدروسیکلون های اولیه را سیستم PSI300 انجام می دهد که نمونه ای از آن در زیر نشان داده شده است ولی این سیستم در حال حاضر با هیچ کدام از تجهیزات در حلقه نمی باشد و صرفا نمایشگر است.
در ادامه ارائه به بررسی روش اصلی کنترل فرآیند در این سیستم پرداخته شد که عبارتد از :
- state logic control
- fuzzy logic control
از جمله قابلیت های این سیستم این می باشد که کاربران توانایی تصحیح حالت های موجود و اضافه کردن حالت های جدید رادارند .
بنابراین این که تصور شود این سیستم بصورت بسته می باشد و کاربر نمی تواند هیچ تغییراتی در آن داشته باشد امری اشتباه است و امید است که ان شاءاالله در ادامه با بررسی بیشتر مدار بتوان حالت های مناسبی را در این سیستم اضافه کرد.
در این ارائه که در تاریخ ۶ اردیبهشت ۱۳۹۷ برگزار شد، برخی موارد مربوط به مدارآسیاکنی کارخانه پرعیارکنی ۲ مجتمع مس سرچشمه مورد بررسی قرار گرفت که بخش دوم این ارائه در هفته آینده بررسی می شود.گزارش قسمت اول این ارائه در زیر آورده شده است.
سنگ شکن مواد برگشتی در مدار خردایش آسیای نیمه خود شکن فاز یک، اهمیت زیادی در خردایش مواد برگشتی و همچنین افزایش ظرفیت آسیای نیمه خودشکن دارد. بنابراین لازم است که بهصورت پیوسته از آن استفاده شود
در این ارائه در ابتدا مشخصات سنگ شکن موجود در فاز یک کارخانه پرعیار کنی ۲ ذکر شد و در ادامه به بررسی مشکل مربوط به ایجاد نوسان در سرعت خوراک دهنده ها به هنگام روشن بودن سنگ شکن بار برگشتی پرداخته شد. شکل زیر شماتیک قرار گیری نوارها و ترازوهای اندازه گیری مواد را نشان می دهد که همانطور که مشاهده می کنید ترازوی نوار ۲۰۵۳ قبل از ریزش محصول سنگ شکن و بار برگشتی قرار دارد که همین موضوع باعث ایجاد نوسان در سرعت خوراک دهنده ها می شود.
شکل زیر نوسان موجود را نشان می دهد:
برای رفع این مشکل چندین راه حل وجود داشت که از بین آنها جابجایی ترازو به قبل از ریزش بارهای فرعی به عنوان بهترین راه حل انتخاب گردید. شکل زیر مکان جدید ترازو را نشان می دهد.
تصویر زیر نمودار تغییرات خوراک ورودی پس از جابجایی ترازو را نشان می دهد که مزایای زیر را داراست:
- از بین رفتن نوسان سرعت خوراکدهنده ها به هنگام روشن بودن سنگ شکن
- حذف نوسان پارامترهای عملیاتی در فرآیندهای پایین دست
- استفاده پیوسته از سنگشکن بار برگشتی فاز ۱
در ادامه ارائه با توجه به اهمیت فراوانی که سیستم کنترل پیشرفته آسیای نیمه خودشکن فاز۲(ACT, Advanced Control Tools) دارد به معرفی این سیستم پرداخته شد.
برای راه اندازی این حلقه به تجهیزاتی از قبیل آنالیز تصویر خوراک آسیای نیمه خودشکن (PSI10) ، سیستم تشخیص موقعیت بار در آسیا(MillSense) و سیستم نمایش آنلاین دانه بندی سرریز هیدروسیکلون های اولیه می باشد(PSI300).
تصویر زیر سیستم PSI را تشان میدهد، این سیستم بهصورت لحظهای از خوراک آسیا عکسبرداری میکند و سپس از طریق کابلهایی دادههای برداشتشده را به اتاق کنترل میفرستد و در آنجا از طریق یک سیستم عمل پردازش بر رویدادهها صورت میگیرد و دانهبندی و دبی حجمی خوراک را مشخص میکند.
MillSense:: این تجهیز یک سیستم آنالیز غیر تماسی برای آسیاها میباشد که اطلاعاتی در مورد پرشدگی حجمی آسیا، پرشدگی گلوله، میزان سایش آسترها و مسیر حرکت واسطه آسیاکنی را فراهم میکند. اندازهگیری حجم بار آسیا میتواند از پرشدن و یا خالی شدن بیشازحد آسیا جلوگیری کند.
PSI300: باهدف آگاهی از دانهبندی موادی که به فلوتاسیون راه مییابند (سرریز هیدروسیکلونهای اولیه) در طراحی اولیه فاز دو توسط شرکت طراح یک سیستم تحت عنوانPSI 300 در نظر گرفته است.
برای کامل بودن این حلقه باید همه داده های مورد نیاز از طریق بخش های مختلف دریافت شود و سپس از طریق سیستم موجود در اتاقل کنترل پاسخ مناسب اعمال شود که در حال حاضر مجتمع مس سرچشمه برخی از این تجهیزات را ندارد و برخی نیز فقط نمایشگر می باشد و در حلقه قرار ندارند.
در این ارائه که در تاریخ ۱۰ اسفند ۹۶ برگزار گردید عملکرد آسترهای دوره اخیر آسیاهای نیمه خودشکن فاز ۱ و ۲ و رویه تعویض آنها در بهمن ماه ۱۳۹۶ مورد بررسی قرار گرفت:
در ابتدا شکل کلی آسیای نیمه خود شکن فاز یک و نحوه ی قرار گیری آسترها در آن آورده شد که آسترهای سری قبل تغییری در ارتفاع و زاویه داده نشده بود و ارتفاع بالابری ۲۰ و زاویه ی ۳۰ درجه برای آسترهای دو و چهار پیچ در نظر گرفته شده بود.
در ادامه ساعت کارکرد آسترها در دوره قبل و متوسط تناژ آن مورد ارزیابی قرار گرفت که نتایج آن در زیر آمده است.
از طریق اسکنر سه بعدی در طول عمر آسترها وضعیت سایش آن ها اندازه گیری می شد و میزان سایش در طول آسیا و ساعت کارکرد های مختلف بدست می آمد که همانطور که در نمودارها مشخص است ارتفاع نقطه ی بحرانی تقریبا ۶/۵ سانتی متر می باشد.
در ادامه متوسط زمان های مربوط به نصب،انداختن و بیرون آوردن هر یک از آسترهایی که در این دوره عوض شده بود آورده شد و نتایج حاصله گویای سرعت عمل بهتر در رابطه با انداختن و نصب آسترهای بدنه نسبت به سری های قبل شده بود.
برخی اقدامانی که در این دوره برای نخستین بار برای بهبود روند عملکرد آسترها انجام شد می توان به قرار دادن لاستیک درون پیچ ها برای جلوگیری از تشدید شکست در کفشک و در راستای محل پیچ ها اشاره نمود و هم چنین می توان به قرار دادن آستر بین لاستیک ها جهت جلوگیری از جوش سرد و صرف زمان زیاد جهت انداختن آسترها اشاره نمود که تصاویر آن در زیر آمده است.
در این دوره برخی مشکلات باعث کند شدن روند تعویض آستر شده بودند که از جمله ی آنها می توان به عدم تطابق جای پیچ های مربوط به پالپ لیفترها اشاره نمود که دلایل آن مواردی از قبیل :
فاصله افتادن بین پرکننده ها و بدنه آسیا
بزرگ بودن لاستیک های پخت شده بروی پالپ لیفترها
حذف انحنای پشت پالپ لیفترها بود.
در رابطه با تعویض آستر فاز دو نیز ساعت کارکرد این دوره با دوره های قبل آورده شد که نتایج حاکی از ساعت کارکرد و متوسط تناژ بالاتر این سری نسبت به سری های قبل می باشد.
مطابق آنچه در مورد فاز یک اشاره شد برای این فاز هم آسترها از نظر متوسط زمان نصب ، انداختن و بیرون آوردن با سری های قبل مقایسه شدند و نمودار های مربوط به میزان سایش این دوره نیز مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت.
و در انتها نیز علاوه بر ذکر نقاط ضعف و قوت این سری تعدادی از تغییر طرح های مد نظر جهت تعویض آستر در ادوار آتی آورده شد که در زیر فقط به یک مورد تغییر در زاویه بالابر آسترهای بدنه فاز ۲ و کاهش عرض آن اشاره شده است.
در این ارائه که در تاریخ ۲۵ آبان ۱۳۹۶ برگزار شد، برخی مشکلات موجود در آسیاکنی کارخانه پرعیارکنی ۲ مجتمع مس سرچشمه مورد بررسی قرار گرفت.
سنگ شکن مواد برگشتی در مدار خردایش آسیای نیمه خود شکن فاز یک، اهمیت زیادی در خردایش مواد برگشتی و همچنین افزایش ظرفیت آسیای نیمه خودشکن دارد. بنابراین لازم است که بهصورت پیوسته از آن استفاده شود
در این ارائه در ابتدا مشخصات سنگ شکن موجود در فاز یک کارخانه پرعیار کنی ۲ ذکر شد و در ادامه به بررسی برخی مشکلات موجود در راه اندازی این سنگ شکن و هم چنین برخی اقدامات انجام شده طی چند وقت گذشته پرداخته شد. تصویر زیر مشخصات سنگ شکن و تصویری از خود سنگ شکن آورده شده است:
تصویر شماره ۱
نحوه عملکرد دریچه متحرک انتهای نوار ۲۰۱۰ فاز ۱:
جهت تعویض مسیر حرکت بار برگشتی فاز ۱ بین ۲۰۱۱ و ۲۰۰۱ از یک دریچه متحرک در انتهای نوار ۲۰۱۰ استفاده شده است.به صورت کلی، زمانی که سنگشکن بار برگشتی روشن باشد، مسیر دریچه متحرک به سمت نوار ۲۰۰۱ میباشد تا مخزن سنگشکن را خوراکدهی کند. اصول کار دریچه متحرک باید به این صورت باشد که تغییر مسیر آن از مخزن سنگشگن به نوار ۲۰۱۱ حالت بازهای داشته باشد تا از جابجایی زیاد آن در مدت زمان کم جلوگیری کند. جابجایی کمتر دریچه متحرک موجب کاهش تعمیرات این دریچه و همچنین کارکرد پیوسته و مناسب سنگ شکن مواد برگشتی میشود. در رابطه با عملکرد بازه ای آن نیز اقداماتی صورت گرفت و از حالت نقطه ای به بازه ای تغییر یافت که در این صورت شاهد جابجایی زیاد آن در مدت کم نخواهیم بود.از جمله مشکلات دیگر این سنگ شکن می توان به عملکرد نامناسب دریچه متحرک اشاره کرد،در ادامه با انجام برخی اصلاحات وزن این دریچه کاهش یافت و با لاینر گذاری مناسب آن دیگر شاهد گیر کردن مواد برگشتی بین محفظه و همچنین از دست دادن وضعیت آن در اتاق کنترل نشدیم.
در ادامه ی اقدامات در راستای راه اندازی سنگ شکن آزمون کارایی آهنربا ها بررسی شد و علل راه یابی گلوله مورد بررسی قرار گرفت و همچنین اقداماتی برای در خط قرار دادن آهنربای دوم انجام شد، که در تصویر شماره ۲ نمایی از یک گلوله راه یافته به سنگ شکن و در تصویر شماره ۳ آهنربای دوم آورده شده است.
تصویر شماره ۲
تصویر شماره ۳
بررسی حالات مختلف ایجاد نوسان در خوراک تازه (سرعت خوراکدهندهها):
در حال حاضر جانمایی ترازوی نوار ۲۰۵۳ (ترازو خوراک آسیا) به این صورت است که خوراک تازه، مواد برگشتی فاز صفر (نوار ۲۰۰۵)، مواد برگشتی فاز یک (نوار ۲۰۱۰) و محصول سنگشکن را با هم اندازهگیری میکند. طبق دستوری که در منطق برنامهنویسی این ترازو وجود دارد، تناژ مواد برگشتی نوار ۲۰۱۰ از تناژی که ترازوی ۲۰۵۳ اندازهگیری میکند، کم می شود و این عدد به عنوان تناژ خوراک تازه در نظر گرفته میشود. منطق کنترلی، نرخ خوراک را با توجه به میزان تناژ مطلوب (Set Point)، با تغییر سرعت خوراک دهنده ها تنظیم میکند.
تصویر شماره ۴ جریانهای مختلفی که توسط ترازوی نوار ۲۰۵۳ اندازهگیری میشود را نشان میدهد. ورود جریانهای مختلف قبل از ترازوی نوار ۲۰۵۳ باعث ایجاد حالتهای مختلفی در باردهی به آسیا میشود که در برخی موارد موجب اخلال و نوسان در کارکرد خوراکدهندههای زیر انبار ذخیره میشود.
تصویر شماره ۴
در این ارائه همه ی حالت هایی که ایجاد نوسان می کنند به طور کامل بررسی گردید و پیشنهاداتی برای بهبود آن ارائه گردید.
مسیر انتقال مواد برگشتی فاز صفر به مواد برگشتی فاز ۱:
در این ارائه همچنین پیشرفت کار مسیر انتقال مواد برگشتی فاز صفر به فاز یک ، اقداماتی که تا کنون انجام شده و اقدامات باقی مانده نیز مورد بررسی قرار گرفت.تصویر شماره ۵ نمایی از این مسیر را نشان می دهد.
تصویر شماره ۵
در این ارائه که در تاریخ ۹ شهریور ۱۳۹۶ برگزار شد، برخی مشکلات موجود در آسیاکنی فاز ۲ ،پرعیارکنی ۲ مجتمع مس سرچشمه مورد بررسی قرار گرفت.
طی بررسی های انجام شده مدت زمان های توقف مربوط به ۶ ماه گذشته فاز ۱ و ۲ و دلایل آن بدست آمد که در زیر به گزیده ای از آن ها اشاره میکنیم.
فاز ۱ : کل زمان توقف مربوط به آسیای نیمه خود شکن فاز ۱ طی بررسی های صورت گرفته بدست آمد که عمده ترین عامل این توقف نیز مربوط به تعمیر و یا تعویض سرندهای موجود در این بخش بود که البته با توجه به این نکته که طی چند ماه گذشته در این فاز فقط یک سرند وجود داشت که در صورت پیشامد مشکل برای این بخش مدار دچار توقف می گردید این مورد دور از انتظار نیست که البته اکنون با توجه به اینکه یک سرند در حالت آماده به کار می باشد و در صورت بروز مشکل برای سرند دیگری به راحتی می توان از این سرند استفاده کرد، مشکل توقف مدارناشی از این عامل تا حدودی برطرف شده است. از جمله سایر توقفات می توان به هشدارهای مربوط به نوارهای برگشتی،تعمیر و تعویض آستر شبکه ،شوت ورودی ، روغن روانکاری و هشدارهای مربوط به ترنیون اشاره کرد.
فاز ۲: مدت زمان توقف مربوط به آسیای نیمه خود شکن فاز ۲ طی بررسی های صورت گرفته به دست آمد که عمده ترین عامل این توقف مربوط به هشدارهای بار سیمانی شده (Frozen Charge) بدست آمد که سهم زیادی از توقف را به خود اختصاص داده است که در ادامه به آن می پردازیم و از جمله سایر توقفات دیگر می توان به هشدارهای مربوط به نوارها، فیلتر روغن، آستر شبکه،پمپ ها و تعمیر و تعویض سرندها اشاره کرد.
هشدار بار سیمانی شده :(Frozen Charge)
چنانچه به هر دلیلی توقفی بیشتر از ۲۰-۱۵ دقیقه در آسیا (به خصوص آسیاهای فاقد خروجی شبکه ای) ایجاد شود سفت و سیمانی شدن مواد موجود در آسیا اتفاق می افتد که این امر در ابتدای راه اندازی آسیا چون مواد به دلیل به هم چسبیدگی از ارتفاع بالاتری رها می شود باعث وارد شدن صدمات زیادی به آسیا می گردد که از جمله ی آن می توان وارد شدن ضربه به بیرینگ ها،وارد شدن ضربه مستقیم به آسترها و شکسته شدن آن ها و هم چنین ترک برداشتن پوسته آسیا اشاره نمود.(شکل شماره ۱و۲)و همچنین متوقف شدن اتوماتیک آسیا تا چند ساعت (معمولا ۵ ساعت) می باشد.
شکل شماره ۱-آسیب دیدن بیرینگ ناشی از بار سیمانی شده
شکل شماره ۲-شکاف برداشتن بیرینگ ناشی از بار سیمانی شده
نحوه تشخیص بار سیمانی شده:
با توجه به این که مواد در حالت نرمال بایستی در زاویه ای بین ۴۰ تا ۷۰ درجه رها شوندنحوه ی عملکرد تابع فروزن به این صورت می باشد که در ابتدای راه اندازی میزان گشتاور را اندازه می گیرد و با توجه به این که اگر مواد در حالت نرمال نباشند و در زاویه ای بیشتر از حالت نرمال رها شوند گشتاور بیشتری ایجاد می کنند لذا هشدارهای مربوط به آن فعال می شود وچنانچه این عمل سه بار اتفاق بیفتد سیستم تا ۵ ساعت به طور اتوماتیک اجازه ی شروع کار آسیا را نمیدهد.شکل شماره سه رابطه گشتاور بر حسب زاویه و وضعیت آسیارا نشان میدهد.
شکل شماره ۳- رابطه ی بین گشتاور و زاویه ی رهایی در حالت نرمال و غیر نرمال
دبی کم آب ورودی به مخزن پمپ هیدروسیکلونهای اولیه:
با توجه به وجود لوله های ۱۲ اینچی در مسیر ورودی به مخزن پمپ هیدروسیکلون مشکلاتی از قبیل محدودیت در اضافه کردن آب به آسیا و به تبع آن افزایش درصد جامد پیش می آمد(شکل شماره ۴)
شکل شماره ۴-مسیرلوله کشی آب و اندازه ی قطر لوله ها قبل از تعمیرات سالیانه
پس از تعمیرات سالیانه با تغییر قطر لوله های اطراف دبی سنج که به ۱۶ اینچ افزایش پیدا کردند تا حدودی مشکل محدودیت اضافه شدن آب بر طرف گردید و تا ۱۳۰۰ متر مکعب بر ساعت می توان آب اضافه نمود.
شکل شماره ۵- مسیر لوله کشی آب و اندازه ی قطر لوله ها بعد از تعمیرات سالیانه
مشکلات سرند گردان آسیای گلولهای:
در سرند گردان موجود در آسیای گلوله ای فاز ۲ به علت وجود مشکلاتی از قبیل :
تعدا گامهای کم مارپیچ (۳ عدد)، پیوسته نبودن مارپیچ، نصب هر تکه از مارپیچ روی یک توری وجود فاصله بین و زیر تکههای مارپیچ و نبود زمان ماند کافی برای طبقهبندی مواد پالپ از خروجی سرندبه بیرون پاشیده می شد و هم چنین تکههای مارپیچ و سپس توریهای سرند کنده می شدند و به تبع آن گلوله به مخزن پمپ هیدروسیکلونهای اولیه راه پیدا می کرد و مشکلات زیادی ایجاد می نمود.( شکل شماره ۶)
شکل شماره ۶-تصویر سرند گردان قبل از تعمیرات سالیانه
اما با اصلاحاتی از قبیل:
افزایش تعداد گامها به ۶ عدد
پیوسته بودن مارپیچ
عدم وجود فاصله بین و زیر تکههای مارپیچ
وجود زمان ماند کافی برای طبقهبندی مواد
پاشش پالپ از خروجی سرند اتفاق نمی افتد وهمچنین عدم کنده شدن تکههای مارپیچ و سپس توریهای سرند و به تبع آن عدم ورود گلوله به مخزن پمپ هیدروسیکلونهای اولیه از جمله مزایای این طرح می باشد.(شکل شماره ۷)
شکل شماره ۷- تصویر سرند گردان بعد از تعمیرات سالیانه
بیرون آمدن گلوله از آسیا:
یکی از مهم ترین مشکلات مربوط به فاز ۲ بیرون آمدن گلوله ازآسیای گلوله ای این بخش می باشد که از مهم ترین دلایل آن می توان به درصد جامد بالای آسیا اشاره نمود.
شکل شماره ۸- بیرون آمدن گلوله از آسیای گلوله ای
آخرین نظرات
محمد انصاری در: انتشار کتاب "از مفهوم تا محصول - روش اجزای گسسته" (به زودی...)
سلام. در حال چاپ است. موفق باشید ...
محسن مرادی در: مجموعه کتب استانداردسازی راهبری کارخانهها از طریق بازرسی فرآیند
تشکر. موفق باشید. ...
جمال در: انتشار کتاب "از مفهوم تا محصول - روش اجزای گسسته" (به زودی...)
سلام. وقت بخیر کتاب کی منتشر میشه؟ ...
مسعود در: بورسیه تحصیلی هشت میلیاردی شهید همت برای هشت نفر
درود بر پروفسور بنیسی بزرگوار ...
orientdigitalmarketing@gmail.com در: انتشار مقالهای تحت عنوان "اصلاح طراحی صنعتی مجرای خوراکدهی در سنگشکن مخروطی مرحله سوم مجتمع مس سرچشمه" در نشریه مهندسی منابع معدنی
با سلام و احترام ممنون از مباحث و مطالب مفیدتان من مقاله ایمنی عمومی تهیه شده تو ...